Naučnici su tokom ekspedicije ARTEX 2025 na mapama iscrtali niz podvodnih struktura kod Kukovih Ostrva u centralnom Pacifiku i otkrili potencijalno aktivne podvodne vulkane. Ova otkrića mogla bi doprineti boljem razumevanju geološke istorije regiona i životnih uslova u dubinama okeana.
Ekspedicija je organizovana kako bi potvrdila ranije pretpostavke o postojanju vulkana jugoistočno od Rarotonge, jednog od glavnih ostrva arhipelaga.
Naučnici su pronašli niz struktura, uključujući vulkan nazvan Pepe, čiji se vrh uzdiže oko kilometar iznad morskog dna. Još uvek nije poznato da li su ove formacije vulkanski aktivne, ali stručnjaci istuču da bi njihova toplota mogla da podržava specifične ekosisteme.
- Zasad nismo uočili nedvosmislene znakove vulkanske aktivnosti, ali dosadašnja istraživanja su samo prvi korak. Nova mapa morskog dna omogućiće budućim ekspedicijama da preciznije odrede najbolje lokacije za uzorkovanje - kažu naučnici koji su učestvovali u projektu.
Podvodni vulkani nastaju kada se magma iz omotača Zemljinog jezgra probije kroz morsko dno i formira slojeve stena kada se ohladi zbog dodira sa vodom.
Rezultat celokupnog procesa koji je traje traje milionima godina jesu Kukova Ostrva, dok se Pacifička ploča pomerala preko žarišta magme, prenosi Live Science
Uglavnom su vulkanske strukture u ovom arhipelagu starije od nekoliko desetina miliona godina, ali otkriće da su stene vulkana Tama stare samo 670.000 godina podstaklo je dalje istraživanje.
Nova otkrića mogla bi doneti važne odgovore o geološkim procesima u Pacifiku i potencijalnim ekosistemima u dubokom moru.
Plan naučnog tima jeste da se vrate na pomenutu lokaciju i prikupe uzorke i dokaze kako bi odredili tačnu starost stena, što će pomoći u proceni da li su ovi vulkani još uvek aktivni.
Ukoliko se dokaže da su vulkani aktivni, znači da postoje i neotkriveni oblici života u tim dubinama.
Otkriće podvodnih vulkana jugoistočno od Rarotonge otvara nova pitanja o dinamici Pacifičke ploče i formiranju ostrva u regionu. Uz dodatna istraživanja, nauka bi mogla dobiti dragocene uvide u način na koji vulkanska aktivnost oblikuje podvodne predele i stvara uslove za život na mestima koja su do sada bila neistražena.
Autor: D.B.
