"Istorijski glavni grad Republike Kosovo je Prizren". Ova apsurdna rečenica postala je deo Zakona o glavnom gradu, usvojenog prekjuče u kosovskoj Skupštini. Za glavni grad, proglašena je Priština.

Dok se glasalo o predlogu ovakvog teksta zakona, predstavnici Srpske liste napustili su salu, a prethodno je na sednici Odbora za zakonodavstvo, Igor Simić, poslanik i portparol SL, podigao ruku protiv pripremljenog nacrta.

Ovaj potez Prištine prvi potpredsednik Vlade i šef srpske diplomatije Ivica Dačić smatra novom provokacijom.

Ako Haradinaj i Tači budu brinuli o Prizrenu kao što su brinuli o Svetim arhangelima i Bogorodici Ljeviškoj, bojim se da od njega neće ostati kamen na kamenu. Kao što je od 10.000 Srba koji su tamo živeli pre 1999. godine ostala mala Milica Đorđević i nekoliko bogoslova - kaže Dačić koji je, inače, rođen u ovom gradu.

Prištinske vlasti, pod velom zaštite istorijske baštine, napravile su još jedan korak ka prisvajanju tuđe istorije i prošlosti drugih naroda. Grad na Bistrici, saglasni su istoričari, drevno je središte srpske srednjovekovne države i sa albanskom istorijom nema dubljih veza.

Istoričar Čedomir Antić kaže za "Novosti" da je ovakav potez Prištine nesumnjivo novi pokušaj prekrajanja istorije. On podseća da je Prizren imao veliki značaj za srednjovekovnu Srbiju, za vreme Nemanjića i da je pre 18. veka bio većinski srpski grad.

- Ovo je stara, hajdučka, igra Albanaca koji sada pričaju i da su učestvovali u Kosovskoj bici. Srbija bi prema ovakvim manevrima trebalo oštro da se postavi - smatra Antić.

Prema njegovoj oceni, sve je to u funkciji njihove želje da "nadoknade" ono što nemaju, jer je Kosovo, kako kaže, "zemlja bez istorije i kulture", koja je tek u 20. veku definisala nacionalno jedinstvo i sada na ovakve načine nastoji da "prođe" kroz sve faze razvoja koje su prošle druge države i narodi.

U Veseljijevom proglašenju Prizrena za istorijsku prestonicu istoričar Radoš Ljušić vidi još jedan korak ka stvaranju "velike Albanije".

- Albanci žele da Prizren uzdignu na nivo istorijskog središta, kako bi ovaj grad mogao da bude buduća prestonica ujedinjene Albanije i Kosova. Time izbegavaju mogući sukob oko toga da li bi centar velike Albanije trebalo da bude Tirana ili Priština, ali i istovremeno uklanjaju tragove srpske prošlosti. Prizren je sinonim za srpsku istoriju srednjeg veka, a i ovim potezom teži se njenom brisanju i to u vreme velikih pritisaka na Srbiju da pristane na stvaranje "velike Albanije" po modelu Prizrenske lige - tvrdi Ljušić.

HRAMOVI NA METI

Nedaleko od Prizrena nalazi se Manastir Svetih arhangela, zadužbina srpskog cara Dušana, a po mnogo čemu jedinstvena Bogorodica Ljeviška nalazi se u centru grada. Da su pokušaji pripajanja srpskih sakralnih objekata albanskom nasleđu već viđeni, podseća istoričar Čedomir Antić:

- Indikativno je to što se Prizren i Peć pominju u knjizi britanskog izdavača "501 destinacija koja se mora posetiti" i u kojoj se pominju kao gradovi na Kosovu.

Ovi hramovi, kao i mnogi drugi, bili su na meti albanskih terorista u martovskom pogromu 2004. godine, kada su opljačkani i spaljeni.

TRADICIJA NEMANJIĆA

Već samo ovlašan pogled na istoriju Metohije jasno ukazuje da ovaj grad baštini tradiciju Vizantije i nemanjićke Srbije. Turska okupacija trajala je od 15. veka, sve do balkanskih ratova, kada je ponovo pripojen Kraljevini Srbiji. U ovom gradu osnovana je albanska Prizrenska liga, koja je za interese Turske sprovodila teror nad Srbima i ostalim slovenskim stanovništvom. Isti naziv imalo je i vojno-političko albansko udruženje koje je delovalo pod patronatom nacističke Nemačke.